Politieke sensitiviteit en gemeentelijke structuren door Jan Schellevis.
Verslag: Jacolien Schepers
Na een dag op locatie te hebben gewerkt, ‘s avonds weer eens “de zoom in”. Dit onder leiding van gastvrouw Berdine en met collegae trainingsacteurs voor een interessante NVvT workshop door Jan Schellevis.
Jan is op het gebied van de gemeentepolitiek een zeer ervaren en kundig man met name in de rol van gemeentesecretaris/algemeen directeur, gemeenteraadslid, wethouder en op dit moment trainer en adviseur.
Jan heeft een prachtige presentatie voorbereid inclusief twee filmpjes om ons te onderwijzen in gemeentelijke structuren en politieke sensitiviteit.
Maar je kent de gemiddelde trainingsacteur. Als wij de ruimte krijgen om vragen te stellen doen we dat ook en komen niet alle sheets en filmpjes aan bod omdat Jan, met al zijn kennis, onze persoonlijke vragen graag wil beantwoorden.
In dit verslag beschrijf ik twee onderwerpen uit de lezing waar je als trainingsacteur mee te maken kan hebben als je acteert in een gemeentelijke training.
1. Wat is politiek bestuurlijke sensitiviteit
2. beschrijving van vijf bestuursstijlen
- Definitie van politiek bestuurlijke sensitiviteit:
* zich kunnen verplaatsen in de positie van politici; de complexe belangen onderkennen waar politici mee geconfronteerd worden; de politieke haalbaarheid van voorstellen kunnen inschatten.
*Anticiperen op - en onderkennen van de relevantie van – gebeurtenissen die van invloed zijn op het vigerend (ambtelijk woord voor geldend of van kracht zijn) beleid en de positie van politiek/bestuurlijke verantwoordelijkheden.
Met andere woorden. Als politiek adviseur ken je de wet en regelgeving maar kan je ook (met name) begrijpen dat de regels van de wet, de regels zijn en dat er soms toch een andere keuze gemaakt wordt. Bijvoorbeeld vanwege maatschappelijke belangen en/of omdat de wethouder verantwoordelijk wordt gehouden over de beslissingen waar jij als adviseur over adviseert.
Het is niet zwart wit. Denken in nuance. De vraag achter de vraag kennen.
De motivering achter het besluit begrijpen. Begrijp je het krachtenveld van de praktijk?
Bijvoorbeeld:
Over vijf jaar is het plaatselijke voetbalveld aan de beurt voor een nieuw grasveld. Nu zijn er 7.500 voetballeden (lees veel gemeenteleden) die belang hebben bij een eerdere vervanging. Ook is er een belangrijk gemeentelid en geldschieter bij dit verhaal betrokken. Ook al is de regel over vijf jaar, het kan in de praktijk zijn dat het na drie jaar vervangen wordt vanwege de belangen die spelen. Je beweegt mee met de druk van de gemeenteleden. Als je dit als adviseur begrijpt ben je politiek sensitief.
Politiek sensitief ben je ook als je na vier jaar voor wethouder A te hebben gewerkt en nu voor wethouder B gaat werken die andere, wellicht tegengestelde belangen, van wethouder A heeft je wethouder B net zo goed weer kan adviseren.
Dat je kan aansluiten bij de bestuursstijl van je wethouder. Elke vier jaar kan dit weer iemand anders zijn.
Je eigen mening doet er niet toe. Zo als gezegd: je eigen mening is voor na 17.00 uur (voor thuis dus)
- Bestuursstlijlen: (tussen haakjes koppel ik deze stijlen aan de DISC kleuren)
- Politiek leider: gaat voor het politieke doel, is drammerig, duldt geen tegenspraak, overschat zichzelf, een bestuurlijke macho (rood op een slechte dag)
- Superambtenaar of Manager: lost inhoudelijke problemen op, heeft goed contact met ambtelijke organisatie, neemt besluiten op grond van argumenten en is kritisch over functioneren van eigen overheidsorganisatie, zit op de stoel van de ambtenaar! (blauw)
- Pragmaticus of Verbinder: gaat voor het (politiek) maximaal haalbare resultaat, volgt politieke meerderheid, is een bemiddelaar en een bruggenbouwer (groen)
- Ambassadeur: is meer gericht op het publieke karakter van de functie, stuur onvoldoende (intern) aan en heeft een hekel aan bestuurlijke processen, is populair bij de lokale bevolking! (geel)
- Meelifter of Beheerder: Is onzeker, weinig doortastend, hakt geen politieke knopen door, staat ambivalent ten opzichte van functie als wethouder, heeft weinig informele contacten met belangrijke lokale spelers, speelt geen rol in het locale politieke spel, is politiek zwak (groen op een slechte dag)
Mocht je meer willen weten over de inhoud van de workshop dan kan je mij mailen (
