Verslag van de workshop Onbegrepen Gedrag op 16 augustus j.l
Trainer: Danny Selders
Op deze warme dag in augustus heeft Danny 9 deelnemers meegenomen in de wereld van een aantal psychiatrische beelden. Danny heeft een achtergrond als hulpverlener in de psychiatrie, gecombineerd met vele jaren acteer-en trainerservaring. Theorie over de meest voorkomende psychiatrische beelden werd afgewisseld met oefenen en voelen. Vooraf werden leerdoelen gevraagd van de deelnemers. Gedoseerd spelen en zuiver spel werd veel genoemd als leerdoel.
Trainingsacteurs worden zowel binnen als buiten de zorg ingezet in communicatietrainingen rondom onbegrepen gedrag. Wat vraagt dit van ons als acteurs?
Ø Goede voorbereiding met trainer; Wie zijn de deelnemers- werken ze op een gesloten of open groep. Zijn er recente heftige gebeurtenissen. Regelmatig werken er ervaringsdeskundigen in de groep. Zijn er gevoeligheden? Sfeer van de groep. Hoe wordt de acteur voorgesteld; liefst op een laagdrempelige manier. Leverancier van gedrag klinkt beter dan acteur en rollenspelen. En oefenen, experimenteren beter dan rollenspellen.
Ø Contact met deelnemer; laten horen dat je kennis en ervaring op het gebied van Psychiatrie hebt geeft vertrouwen. Ook kun je aangeven dat er tijdens de oefening niet aangeraakt wordt. Door goed uit te vragen welke vaardigheid de deelnemer wil oefenen binnen omgaan met een bepaald gedrag, sluit je aan bij de leervraag van de deelnemer. De deelnemer kan zelf regie houden tijdens de oefening, door het gesprek te stoppen wanneer hij vastloopt en hulp nodig heeft.
Ø Gedrag neerzetten; stel vragen als: wat vind je zo moeilijk, hoe zou je het willen, hoe ziet dat gedrag er dan uit. Je daagt de deelnemer uit door gedrag te doen wat anders is dan zijn eigen communicatiestijl: stil zijn bij een prater, grenzen laten stellen bij een onzeker iemand. Er is altijd een reden waarom iemand gedrag laat zien. In de eerste instantie is er een recente aanleiding in het nu. In de diepere laag wordt gedrag vaak gevoed door gebeurtenissen uit het verleden. Als acteur kun je deze redenen gebruiken om de deelnemer te helpen dit gedrag te beïnvloeden.
Ø Kleding, uiterlijk; Kleed je neutraal qua kleuren en stijl. Ken de taal wanneer er sprake is van andere culturele of religieuze achtergronden. Hoe wordt er gescholden? Welke woorden te vermijden?
De werkdruk in de zorg is hoog. Deelnemers kunnen hierdoor met hun hoofd afwezig zijn of eerder vertrekken wanneer er toch gewerkt moet worden.
De volgende beelden zijn behandeld:
- Borderline> persoonlijkheidsstoornis , geen erfelijkheid
- Schizofrenie
- Psychoses
- Bipolaire stoornis
· Borderline kenmerkt zich door heftige wisselende emoties, zwart wit denken en zaken negatief op zichzelf betrekken. Het ontstaat vaak door een slechte hechting in de jeugd en onveiligheid. Dit beeld komt meestal voor bij vrouwen- bij mannen ontwikkelt zich eerder een antisociale persoonlijkheidsstoornis of narcisme.
We hebben geoefend met startopties van een oefening, en elementen uit borderline die je kunt inzetten in je spel: De betrekking is belangrijker dan de inhoud
- Mensen tegen elkaar uitspelen, splitten
- Provoceren
- Op de man spelen, persoonlijk aanvallen\afstand nemen, afwenden in contact
- Extra aandacht afdwingen, manipuleren
· Schizofrenie is een psychiatrische aandoening, die wel vaak familiair is. Er is sprake van abnormale zintuigelijke waarnemingen( hallucinaties), wanen( gedachten die niet stroken met de werkelijkheid), onsamenhangend praten en psychoses.
· Psychose is een stoornis, symptoom. Een tijdelijke staat waarin je verkeert. Er is sprake van een combinatie van wanen en hallucinaties. Psychoses kunnen een symptoom zijn binnen andere psychiatrische beelden, maar ook ontstaan door drugs(coke) of stress.
· Bipolaire stoornis is vaak familiair. Er is sprake van afwisselende periodes van depressies en manies. Een manie is een toestand waarin het brein in de hoogste versnelling werkt. Iemand slaapt amper, heeft een opgeblazen gevoel van eigenwaarde, snel denken, snel praten en sterk impulsief gedrag met negatieve gevolgen. Katja Schuurman, Anthonie Kamerling en Kanye West zijn bekende personen met deze stoornis.
We hebben geoefend met het spelen van psychoses in wisselende intenties; hiermee liet Danny ervaren dat niet altijd groot hoeft te worden gespeeld om een psychose of waan neer te zetten. Ook het even aansluiten bij een deelnemer door letterlijk bij degene te gaan zitten (Wanen carrousel), maakt oefenen laagdrempeliger en veiliger, dan voor de klas staan.
Kortom: Alle deelnemers van de workshop gingen om 17.00 uur verzadigd en voldaan weer weg. Danny bedankt voor deze nuttige dag!
Tips om te lezen, luisteren of kijken:
- Podcast: Stoorzender; interviews met personen die een psychiatrische kwetsbaarheid hebben
- You tube: De dood van de vage prins (over Anthonie van Kamerling)
- Leestip: God is in de war, hij denkt dat hij Pieter is - Psychoses: https://youtu.be/2WcSXEa3HCg - Film de verloren jaren: https://vimeo.com/23611157 - Borderline: https://youtu.be/ULxinBAMww8