Workshop:” Beleef LVB”
door Wilma Dondergoor
op vrijdag 10 november.
Gastvrouw Anita Stokman.
Locatie Focus in Zwolle.
Deelnemers: Gerti Hanekamp, Renate van den Broek, Katja Appeldoorn, Diane Snelting, Lisa Hoogkamer en Marloes van den Heuvel.
Om klokslag 13u deelt Wilma formulieren uit met het verzoek c.q. bevel, deze verklaring even snel te ondertekenen. Pennen liggen op tafel. Verder geen introductie of uitleg, geen voorstelrondje, want “er is weinig tijd en we hebben een vol programma”. Het zou gaan om een geheimhoudingsverklaring met het beding het betreffende cursusmateriaal niet te verspreiden. Natuurlijk, geen probleem. Bijna iedereen tekent zonder enige aarzeling. Als iemand al aangeeft de verklaring even te willen lezen reageert Wilma met “nou snel dan, want ik wil wel door”. Ze neemt de formulieren weer in en deelt ons mede, dat wij allemaal een formulier hebben ondertekend waarop staat dat wij haar 500 euro moeten betalen.
Een mooi voorbeeld uit het dagelijks leven van iemand met LVB (Licht Verstandelijk beperkt). Ze begrijpen niet waarvoor ze precies moeten tekenen, worden aangespoord op te schieten, raken in de stress, willen aardig gevonden worden, willen niet moeilijk doen, met alle gevolgen van dien.
Welkom in de wereld van LVB!
Vanmiddag zullen wij meerdere malen ondervinden hoe het is om iemand met LVB te zijn. Wilma stelt zich eindelijk aan ons voor en vertelt over haar missie om LVB, onder de aandacht te brengen. Ze komt oorspronkelijk uit de financiële sector. In haar directe omgeving kwam ze in aanraking met iemand die LVB’er is en raakte zo betrokken, dat het haar missie werd om LVB onder de aandacht te brengen en zo meer begrip voor deze groep te creëren. Op dit moment werkt ze als trainer bij stichting MEE SAMEN, waar ze o.a. trainingen met betrekking tot LVB verzorgd. Stichting MEE SAMEN, ondersteunt mensen met LVB op allerlei gebied met hun specialistische kennis, advies en projectbegeleiding, trainingen en integrale concepten.
We krijgen wat meer over LVB te horen.
LVB kan erfelijk bepaald zijn, kan veroorzaakt worden door zuurstofgebrek bij de geboorte en kan versterkt worden bij veel stress tijdens de jeugd. LVB heeft veel vormen en is aan de buitenkant (vaak) niet waarneembaar. De buitenwereld ziet niet dat iemand licht verstandelijk beperkt is en past zich dus ook niet aan. Slechts 3,7% van de mensen met LVB is bij de overheid bekend, de rest blijft dus buiten het zicht van hulpverlenende instanties. LVB ‘ers hebben vaak een disharmonisch profiel. Ze dragen verschillende leeftijden in zich en hebben hun sociale vaardigheden niet op orde. Je moet ze zien als volwassenen die eigenlijk een kind zijn van 7, 10 of 16 etc.
We maken kennis in een animatiefilmpje met Anita, 30 jaar en Johny 25 jaar.
Anita scoort op sociaal vlak 18 jaar, op emotioneel vlak 14 jaar en op praktische vaardigheden 17 jaar. Dankzij haar moeder heeft zij veel praktische vaardigheden geleerd en is zij zelfredzaam. Daardoor krijgt zij niet het stempel LVB. Zij is het echter wel. Haar IQ heeft een score van 72. Johny wordt wel gediagnostiseerd als iemand met LVB. Hij scoort op sociaal vlak 4 jaar, op praktische vaardigheden 14 jaar en heeft het IQ van een kind van 7.
We zien een paar korte filmpjes met portretten van mensen met LVB. Ze vertellen o.a. dat ze graag serieus genomen willen worden. Dat ze zijn meer zijn dan hun verstandelijke beperking. Dat komt binnen. Mensen met LVB zijn allergisch voor mensen die boven hen gaan staan. Hun intuïtie is sterk ontwikkeld. Ze denken in beelden. Ze zijn vaak teleurgesteld en gefrustreerd, omdat ze trager zijn. Ze voelen zich vaak buitengesloten. Ze vergeten afspraken, hebben geen overzicht, hebben moeite het huishouden te organiseren. Ze vermijden het lezen van brieven of het invullen van formulieren en komen zo in moeilijkheden met de overheid bijvoorbeeld. Ze zijn handig in het bedenken van smoezen, vertonen kopieer-gedrag en proberen zich zo te redden. Ze zijn de hele tijd overprikkeld. Hun cortisolgehalte is continue te hoog. Tegelijkertijd vinden ze het lastig om anderen om hulp te vragen, om hun grenzen aan te geven. LVB’ers kunnen slachtoffer worden van criminele bendes. Daar zijn ze iemand, worden ze gezien. Vaak willen mensen met LVB zich niet laten testen op LVB. Het ligt heel gevoelig. Ze zeggen liever dat ze autistisch zijn.
Er worden kranten uitgedeeld. Wilma leest op rap tempo instructies voor hoe wij de krant moeten vouwen in onbegrijpelijke taal. We schieten in de stress, worden boos, lacherig, baldadig, doen uiteindelijk maar wat, een enkeling gokt wat het resultaat moet zijn en vouwt een hoedje van papier!
We krijgen daarna de opdracht om een korte samenvatting te geven van een lezing. We krijgen op een filmpje een onduidelijk verhaal in het Engels voorgeschoteld van één of andere professor. Weinig deelnemers bakken daar iets goeds van. Wilma heeft ook een spelletjescircuit voor ons klaargezet: “Alleen op de wereld”, “Maatschappelijk doolhof”, “Prikkelig”, “Rara wat ben ik” en “Doe maar”, waarbij het tempo weer hoog ligt en er geen duidelijke uitleg is wat we moeten doen. Ze creëert een perfecte chaos, deelt voortdurend dropjes uit en speelt haar rol met verve. Dit alles zorgt voor frustratie, boosheid, baldadigheid, kleutergedrag en chaos in onze hoofden.
Ik wil niet te veel verraden en raad iedereen aan om deze leuke, leerzame en confronterende workshop te volgen!
Tot slot de vraag: hoe kun je als trainingsacteur iemand met LVB geloofwaardig neerzetten?
Hier zijn wat tips of mogelijkheden
*Als iemand iets vraagt, 10 tellen wachten voor je antwoord geeft.
*Je overdonderd voelen
*Veel in herhaling vervallen. *Impulsief zijn.
*Uitgebreid vertellen. *Grapjes niet begrijpen.
*De schuld bij anderen leggen. *Recalcitrant zijn.
*Gefrustreerd reageren als je niet aan vraag kan voldoen, boos worden of juist lachen.
*Snel beïnvloedbaar zijn
*Jezelf overschatten.
*Sociaal gewenst gedrag vertonen en dan door de mand vallen.
*Spreekwoorden niet snappen en verkeerd zeggen.
*Woorden verkeerd uitspreken, struikelen over woorden.
*Van de hak op de tak springen.
*Niet onthouden wat iemand zegt of niet begrijpen wat iemand zegt.
*Bij een lang verhaal alleen het laatste onthouden.
*Met veel taalfouten schrijven.
*Stress ervaren, afhaken, terugtrekken, liever stil zijn dan een fout maken.
*Niet abstract kunnen denken.
*Geen oorzaak en gevolg zien.
*Moeite hebben met reizen van A naar B, te voet, op de fiets of met het ov.
Als ik de frisse buitenlucht instap moet ik nog even bijkomen van alles wat in de afgelopen drie uur voorbij is gekomen. Wat een roller-coaster! Mensen met LVB ervaren dit iedere dag! Wilma, hartelijk dank voor deze interessante, verrijkende workshop. Anita, bedankt voor de goede verzorging, de koekjes, de koffie en de thee op deze leuke locatie!
Marloes van den Heuvel.