Verslag workshop “Houd de zaag scherp” over feedback, van de NVvT

Op dinsdag 27 augustus 2019 was ik bij een gratis workshop van de NVvT. Het onderwerp: feedback. Aangezien feedback zo belangrijk is in ons vak en ik regelmatig het gevoel heb dat ik daar nog wel iets in kan ontwikkelen had ik me opgegeven. Als extra fijne bijkomstigheid: de workshop was in Groningen! Dus lekker op de fiets dinsdagochtend naar de locatie: InpirID. Erg leuke locatie overigens, met zelfgebakken koek en een tuin.
Na een kennismaking met de 3 leden van de activiteiten commissie, Ida, Astrid en Marius, begonnen we met wat energizers, zoals “uit de knoop”, en “ik ben de enige die”. Lekker om de energie te laten stromen, en “ik ben de enige die” levert natuurlijk altijd leuke dingen op.
Na een inventarisatie van verwachtingen en wensen las Astrid een artikel voor over feedback, dat zij zelf net had gelezen en interessant vond. De strekking was dat feedback vaak gaat over wat er nog niet is. Dit zet mensen vaak in een vechten vluchten vriezen stand, die natuurlijk niet bevorderlijk is voor het leerproces. Ook een boek dat Marius net aan het lezen was werd besproken waarin de auteur beweert dat feedback niet werkt; aanspreken daarentegen wel. Zo raakten we al pratend aan diverse aspecten van feedback, onze visie daarop, en de theorie van feedback. Zoals: waarop geef je nou wel en waarop nou geen feedback, welke soorten modellen zijn er, welke vaardigheden heb je er eigenlijk voor nodig, etc. Ik vond het leuk om zo als collega’s meningen en ervaringen uit te wisselen.
Na een zelf meegebrachte lunch in de tuin gingen we weer gesterkt aan de slag. Om te ervaren hoe groot het effect is van non verbaal gedrag, en om feedback daarop te oefenen gingen we toen “de wobbel lubben”. Ook een spelvorm. Dit leverde ook weer leuke inzichten op, bijvoorbeeld dat het in het algemeen eigenlijk fijner voor de ontvanger is om eerst het effect van het gedrag te horen ( ik wil je gaan troosten) en daarna pas de opsomming van gedragingen die tot deze conclusie leidden. (je keek weg, had tranen in je ogen, liep langzaam en met een omweg…e.d.)
Hierna hadden we nog lekker de tijd om te gaan oefenen, door casussen uit te spelen in tweetallen waarbij de één feedback gaf aan de ander, die de rol van deelnemer aan een training speelde. En dan gaf deze daarna weer feedback over het feedback geven. (ja het was af en toe even doordenken) Hierbij hebben we allemaal geoefend met “interactieve feedback”. Een voor ons nieuwe vorm waarbij de feedback in een gesprek plaatsvindt, gestuurd door de vragen van de deelnemer. En dus niet als monoloog van de trainingsacteur wordt “gezonden”. Hier werden we allemaal wel erg enthousiast van! Je merkt gewoon meteen dat degene die de feedback moet ontvangen veel geïnteresseerder raakt, en er minder weerstand is. Ik ben echt van plan hier veel mee te gaan oefenen de komende tijd!

Concluderend: erg interessant, erg fijne sfeer en erg gezellig! Dank, activiteitencommissie en in het bijzonder Ida, Astrid en Marius!

Petroeska Lankhorst

Verslag workshop “Houd de zaag scherp” over feedback, van de NVvT

Op dinsdag 27 augustus 2019 was ik bij een gratis workshop van de NVvT. Het onderwerp: feedback. Aangezien feedback zo belangrijk is in ons vak en ik regelmatig het gevoel heb dat ik daar nog wel iets in kan ontwikkelen had ik me opgegeven. Als extra fijne bijkomstigheid: de workshop was in Groningen! Dus lekker op de fiets dinsdagochtend naar de locatie: InpirID. Erg leuke locatie overigens, met zelfgebakken koek en een tuin.
Na een kennismaking met de 3 leden van de activiteiten commissie, Ida, Astrid en Marius, begonnen we met wat energizers, zoals “uit de knoop”, en “ik ben de enige die”. Lekker om de energie te laten stromen, en “ik ben de enige die” levert natuurlijk altijd leuke dingen op.
Na een inventarisatie van verwachtingen en wensen las Astrid een artikel voor over feedback, dat zij zelf net had gelezen en interessant vond. De strekking was dat feedback vaak gaat over wat er nog niet is. Dit zet mensen vaak in een vechten vluchten vriezen stand, die natuurlijk niet bevorderlijk is voor het leerproces. Ook een boek dat Marius net aan het lezen was werd besproken waarin de auteur beweert dat feedback niet werkt; aanspreken daarentegen wel. Zo raakten we al pratend aan diverse aspecten van feedback, onze visie daarop, en de theorie van feedback. Zoals: waarop geef je nou wel en waarop nou geen feedback, welke soorten modellen zijn er, welke vaardigheden heb je er eigenlijk voor nodig, etc. Ik vond het leuk om zo als collega’s meningen en ervaringen uit te wisselen.
Na een zelf meegebrachte lunch in de tuin gingen we weer gesterkt aan de slag. Om te ervaren hoe groot het effect is van non verbaal gedrag, en om feedback daarop te oefenen gingen we toen “de wobbel lubben”. Ook een spelvorm. Dit leverde ook weer leuke inzichten op, bijvoorbeeld dat het in het algemeen eigenlijk fijner voor de ontvanger is om eerst het effect van het gedrag te horen ( ik wil je gaan troosten) en daarna pas de opsomming van gedragingen die tot deze conclusie leidden. (je keek weg, had tranen in je ogen, liep langzaam en met een omweg…e.d.)
Hierna hadden we nog lekker de tijd om te gaan oefenen, door casussen uit te spelen in tweetallen waarbij de één feedback gaf aan de ander, die de rol van deelnemer aan een training speelde. En dan gaf deze daarna weer feedback over het feedback geven. (ja het was af en toe even doordenken) Hierbij hebben we allemaal geoefend met “interactieve feedback”. Een voor ons nieuwe vorm waarbij de feedback in een gesprek plaatsvindt, gestuurd door de vragen van de deelnemer. En dus niet als monoloog van de trainingsacteur wordt “gezonden”. Hier werden we allemaal wel erg enthousiast van! Je merkt gewoon meteen dat degene die de feedback moet ontvangen veel geïnteresseerder raakt, en er minder weerstand is. Ik ben echt van plan hier veel mee te gaan oefenen de komende tijd!

Concluderend: erg interessant, erg fijne sfeer en erg gezellig! Dank, activiteitencommissie en in het bijzonder Ida, Astrid en Marius!

Het is maandag 25 juli 2019 en in Den Haag wordt de training Assessment Acteren gegeven door Arne Sybren Postma. Het is een warme zomerdag, dus wij zijn blij dat we binnen kunnen zitten met koele ventilatie.

Als we allemaal zitten stelt Arne zich voor: hij is theatermaker, regisseur en 15 jaar assessment acteur. Ook stellen alle deelnemers zich voor, waarbij je 1 leugen over jezelf moet vertellen. Dit zorgt voor hilariteit en dat we rustig in kunnen komen. Verder doen we een rondje met wat je komt halen en de ervaringen met assessments. Sommige deelnemers komen hun geheugen opfrissen, anderen komen juist omdat het nieuw is en graag tips en tricks willen krijgen.

Arne legt uit dat een assessment bestaat uit drie verschillende onderdelen en het eerste onderdeel zijn vragenlijsten. Dus wij beginnen met het maken van een vragenlijst, we openen allemaal op onze telefoon via Google: 16 Personalities en gaan aan de slag met de test. Het leuke is dat je direct een rapport krijgt met de uitslag. In de praktijk is dit voor een psycholoog om een beeld te vormen van de deelnemer.
Het tweede onderdeel is een interview dat de psycholoog afneemt bij de deelnemer. Als trainingsacteur ben je daar niet bij en we gaan direct naar het laatste onderdeel van het assessment: de praktijksimulatie.
Maar voordat de praktijksimulatie begint is het handig als acteur om wat vragen te stellen aan de psycholoog, net zoals je dat ook bij de trainer zou doen. Er zijn twee soorten assessments: Ontwikkel (op de toekomst gericht) en Selectie (momentopname). We richten ons in deze workshop de de selectie assessments, maar voorafgaand van een assessment is het goed te weten welke er gedaan wordt. Net als bij een normale training wil je weten welke rol je speelt, welke competenties belangrijk zijn en of er feedback gegeven wordt in en/of uit de rol. Ook is het handig om te vragen of er bijzonderheden zijn. Zo kan het zijn dat iemand heel erg zenuwachtig is of dat er in privé sferen iets speelt.
Na alle vragen te hebben gesteld, kunnen we nu echt aan de slag met de praktijksimulatie en daarvoor komt in de middag een trainingsacteur. De casussen die worden gespeeld zijn leerzaam om naar te kijken en we merken al snel dat het verdomd lastig is, omdat je op veel verschillende dingen tegelijkertijd moet letten. Arne geeft aan dat dit echt beter wordt naarmate je het vaker doet.

Om een idee te geven waar je tijdens een assessment ‘Collegiaal Overleg’ allemaal oplet: ons allen bekend LSD en open/gesloten vragen, maar ook de 5 B’s (Belangen, Bezwaren, Behoefte, Belemmeringen, Beslis stijl) en de 4 A’s (Aanvang, Ananlyse, Aanbod, Afsluiting).
Bedenk dat dit allemaal in 1 assessment door je hoofd gaat. Je kan het zien als een checklist of als verschillende platformen die je aanbiedt om zo kansen te creëren voor de deelnemer.
Wat voor velen van ons een eye opener is is tegenovergesteld aanbod doen. Wij zijn gewend te spiegelen, maar in een assessment is het interessant het tegenovergestelde te doen. Dit kan bijvoorbeeld alleen non-verbaal zijn om te zien of te deelnemer dit oppakt. Door tegenovergesteld gedrag te laten zien, geef je de deelnemer ook de mogelijkheid om ander gedrag te laten zien en dat is weer handig voor de psycholoog die daar een verslag van moet maken. Het gaat er tenslotte om dat je de deelnemer de kans geeft zoveel mogelijk van zichzelf te laten zien.

Tussen de praktijksimulaties door bespreekt Arne nog wat basisvaardigheden wat voor ons prettig is om dat even op te frissen. Allereerst de rol opbouw: wat weet je qua rol over de eigenschappen, drijfveren en competenties. Daarna over het spelen: accepteer spelaanbod, speel realistisch (jargon), geloofwaardig in reactie (ondanks dat je verschillende platformen die je aanbiedt), speel je volgend of sturend. Als laatste over feedback geven: doe het is chronologische volgorde, deel je feedback op in delen en eerst gedrag en dan een tip. De zin die Arne gebruikt in zijn feedback is: “Herken je dat?”

Als laatste opdracht gaan we door een lijst met competenties en vraagt Arne ons in groepjes te kijken welke competenties te ontwikkelen zijn en welk niet. Daarnaast bespreken we in groepjes hoe we de competenties die te ontwikkelen zijn, kunnen aanbieden in een assessment. Dit bespreken de na en dit geeft ons veel stof tot nadenken.

Deze dag was inspirerend, leerzaam en interessant dankzij Arne die vol energie en veel kennis ons de hele dag heeft weten te boeien. Mocht je deze workshop nog niet gevolgd hebben en wat meer willen weten over assessment acteren dan is het een aanrader.

Lotte Geertsma

Workshop “spelen met autisme” door Frans- Jan Liefrink
De belangstelling was groot en de wachtlijst vol voor deze workshop van de NVvT, want hoe zet je nu geloofwaardig en genuanceerd gedrag neer wat past bij autisme? En wanneer “beloon” je tijdens het oefenen en wanneer niet?

Frans- Jan Liefrink is trainer en hulpverlener en werkt veel met cliënten heeft met ASS en begint met te inventariseren van verwachtingen en voorkennis aan de hand van een filmpje van een jongen met autisme die zijn eigen geschreven gedicht over autisme; over hoe hij de wereld om zich heen waarneemt en wat hij in zijn dagelijks leven tegenkomt.
Frans- Jan geeft aan dat autisme een containerbegrip is en er naar het klassiek autisme veel verschillende vormen zijn. Volgens de DSM 5 gaat het om beperkingen in sociale communicatie en interactie, repetitief gedrag en specifieke interesses.
Een van de kernproblemen bij autisme is een gefragmenteerde waarneming. We krijgen een closetrolletje waar we vervolgens een aantal minuten doorheen kijken terwijl de workshop doorgaat en ervaren zo wat dit kan betekenen. We ervaren onder andere onrust, verlies van overzicht en verbanden zien.
Informatie komt vaak in kleine stukjes en niet tegelijk binnen waardoor iemand meer tijd nodig heeft en het meer moeite kost om de puzzel bij elkaar te krijgen en betekenis te kunnen geven.

Wanneer informatie binnenkomt, wordt er een verdeling gemaakt tussen welke informatie feitelijk en welke sociaal is.
Sociale informatie wordt vaak niet goed herkent en het is lastig om binnen de context de juiste betekenis aan deze informatie te geven. Bijvoorbeeld; Iemand heeft geleerd dat als je iemand aardig vind, dat je dan diegene aankijkt. Wanneer je dan door een winkelstraat loopt en mensen jou niet aankijken, betekent dit dus dat mensen je niet aardig vinden.

We oefenen met het voeren van een gesprek waarbij we focussen op welke vragen gericht zijn op het sociale en het feitelijke gebied en onderzoeken hoe je daar op zou kunnen reageren wanneer je moeite zou hebben met dit onderscheid. Hier komen vervolgens ook een aantal spelaanwijzingen uit naar voren:
- Je kunt vragen heel letterlijk nemen (“hoe vond je de workshop? Makkelijk, ik heb gewoon googlemaps gebruikt”).
- Je kunt het lastige sociale stuk van de vraag ontwijken door geen antwoord geven en iets anders te vertellen.
- Veel ongevraagde details geven.
- Veel tijd nodig hebben voor je antwoord kunt geven.
- Overprikkeld (onrustig, geïrriteerd) raken als iemand nav jouw stilvallen veel hulpvragen gaat stellen.
- Onrustig worden door non verbale ondersteuning (veel gebaren, expressie) van de ander.
- Onzeker worden van een gewoon praatje, het nodig hebben om te weten wat het doel van het gesprek is.

In het proces van informatieverwerking bepaalt de thalamus in de hersenen of informatie wel of niet doorgaat naar de frontaalkwab waar het bewust wordt. De thalamus kan ervoor “kiezen” om niks door te laten omdat het lastig wordt om alle info te selecteren en te ordenen, of om alles door te laten. Dit zorgt voor een freeze, kortsluiting waar niks meer gebeurt of voor een overprikkeling waarbij alles gevoeld, gehoord, enz, wordt. Hoofd en bijzaken zijn dan niet meer te onderscheiden.

Overprikkeling leidt tot spanning; er is veel energie en deze uit zich in lichamelijke onrust, herhaalgedrag, stereotype bewegingen (vaak recht, strak, gespannen.)
In deze overprikkeling is het belangrijk om fysiek afstand te houden, niet snel te zijn in je benadering en een lage EE te hebben.
Bij het spelen van autisme is het, net als bij andere rollen, belangrijk om uit te vragen op gedrag en context van de situatie.

Naast alle obstakels die autisme met zich meebrengt, benadrukte Frans- Jan ook dat er veel kwaliteiten zijn; detail denken, zorgvuldigheid, gericht zijn op feiten.

De avond was natuurlijk veel te kort voor al onze vragen. We hadden nog wel uren door kunnen praten met elkaar en luisteren naar alle kennis en ervaring van Frans-Jan, maar de start is gemaakt. Met de lees tip “geef me de 5” van Colette de Bruin kunnen we ons verder verdiepen in dit fascinerende thema. Dank je wel Frans- jan voor een hele boeiende en leerzame avond!

Yes van der Ploeg