psychiatrische ziektebeelden
Verslag workshop psychiatrische ziektebeelden
Zaterdag 7 december werd in Utrecht de workshop psychiatrische ziektebeelden gegeven door Ton v.d.Bilt en Jan Faassen. Beiden hebben een achtergrond als zorgverlener in de psychiatrie en zijn trainer en acteur. Uit de 45 aanmeldingen waren uiteindelijk 14 personen toegelaten. Populaire workshop dus! Het werd een volledige middag van 13.00-17.00 vol afwisseling met werkvormen en theorie. Actueel is de nieuwe wet zorg en dwang ; dat vergroot de aandacht op het thema
De 4 onderwerpen die aan bod kwamen waren:
1) Wat is een psychiatrische stoornis
2) Wanen/psychoses
3) Bipolaire stoornis
4) Persoonlijkheidsstoornissen: Borderline en antisociale persoonlijkheidsstoornis
In de trainingen is de veiligheid van de cursist belangrijk; men vindt rollenspelen al spannend- dus doseren van je rol kan belangrijk zijn voor het leerrendement. Met je Energizer kun je al het thema contact maken praktisch maken. Ook is het belangrijk wat je zelf emotioneel kunt geven. Intensief spel vraagt als acteur zelf ook dat je kunt ontladen!
1) Psychiatrische stoornis: vermeld in het DSM boek- de bijbel voor alle psychiatrische diagnoses. Oorzaken kunnen divers zijn : stress, onveilige hechting, trauma, genetisch, medische, spanning op het werk, chemisch (drugs)
2) Psychoses : waarnemen los van de realiteit met wanen en hallucinaties
Wanen zijn verstoorde denkbeelden intern gericht. Hallucinaties zijn meer zintuigelijk, associatief, extern gericht en meestal niet leuk
Psychoses kunnen weken tot jaren duren. Bij contact maken is het belangrijk niet een onderdeel van de psychose te worden. Wel kun je zeggen: Ik zie dat er veel met je gebeurd/ ik kan me voorstellen dat het angstig is; ik zie t niet. Kom in beweging, en probeer iemand af te leiden. Raak iemand niet aan.
Er werd een werkvorm gedaan met 3 personen waarbij het accent lag op contact maken bij iemand die een woordenbrij heeft. 1 observeert, en 1 maakt contact met “persoon die praat”.
3) Bipolaire stoornis
Deze stoornis kent een periode van manie en van depressie. Bij een manie zit iemand in de 10e versnelling- bij een depressie in de eerste. Bij de manie is begrenzen en duidelijkheid belangrijk, en bij depressie aansluiten zonder verwachting van wederkerigheid in contact.
Als werkvorm werd contact maken onder tijdsdruk( 30 sec) met een depressieve persoon op de stoel gedaan. Deelnemers komen per stuk binnen- de rest blijft op de gang. Per persoon wordt geprobeerd de depressieve persoon uit de stoel te krijgen.
4) Borderline en antisociale persoonlijkheid
Bij beide vormen valt instrumenteel gedrag en manipulatie op. Een Antisociale persoon heeft meer gecontroleerd instrumenteel gedrag en is overtuigt van eigen status ( Holleder). Bij een borderliner is er een snelle schakeling van emoties. Er wordt contact gezocht vanuit afwijzing omdat de hechting verstoord is. Een patroon van aantrekken en afstoten kenmerkt persoonlijke relaties. Hij speelt mensen uit door te roddelen.
Als werkvorm werd gekozen voor begrenzen; acteur speelt roddelend. Cursist moet gedrag begrenzen. Ook dit wordt gedaan in de vorm; 1 voor 1 vanuit de gang de ruimte binnenkomen.
Het beeld Delier werd ook nog onder de aandacht gebracht omdat je dit veel bij ouderen ziet o.b.v. infecties zoals een blaasontsteking. Kenmerkend zijn visuele hallucinaties. Hierbij kan er in de benadering van de persoon in delier wel worden meegedaan om de hallucinatie weg te jagen. Wat werkt is de persoon met delier uit de ruimte mee te nemen en te kalmeren. Bij het toedienen van antibiotica verdwijnt de delier vrij snel.
Samengevat: de middag werd enthousiast ontvangen en voor velen te kort ervaren. Bij meer tijd kan er ook meer zelf gespeeld worden. Dat is door de organisatie meegenomen.
Tip: de voorstelling: Plakband en Polaroid met Ton van de Bilt erin, laat stadia en de ik-beleving van een dement persoon op een theatrale manier zien. Voor een ieder die met dementie speelt of er interesse in heeft!
Anita Stokman
